Çalıştıkça
emekli
aylıkları
düşer ama
engelleme
yolu
da var
Özellikle asgari ücret veya
buna yakın rakamlardan prim ödeyenlerin ilerde
emekli
olduklarında alacakları maaş her çalıştıkları-prim ödedikleri ay
başında ortalama 2 lira düşer… SGK’ya bildirilen kazanç rakamı
2000-2500 liranın altında olan her çalışanın
emekli
olduklarında alacakları maaş her ay
düşüyor…
Sayın Ali Tezel, SSK'ya 1 Ocak
1990 girişliyim, sigorta primim doldu yılım doldu sadece yaş
bekliyorum. Halen sigortalı çalışmaktayım sigortalı çalışıyor olmam
emekli
maaşımda düşüşe neden olur
mu
ve ne zaman emekli
olabilirim? Ülke Çelik
Sanırım bayan okurumsunuz bu
doğru ise 46 yaşında, erkek iseniz de 51 yaşında SSK’dan
emekli
olacaksınız. Ancak, prim ödem gününüz dolduğu halde çalışmaya-adınıza
prim ödenmeye devam ediyorsa ve SGK’ya bildirilen ücretleriniz de 2500
liradan düşükse her çalıştığınız ay ilerde yaşınızı doldurup
alacağınız emekli
aylığınız düşüyor.
***İKİ SEBEBİ
VAR
Emekli
aylığınınn basit hesabı ortalama aylık kazancın aylık bağlama oranı
ile çarpımı verir. 1999 yılından sonra uygulanan sisteme göre
emekli
aylığının hesaplanmasında iki temel kriter vardır. Ortalama aylık
kazanç, Aylık bağlama oranı (ABO).
Emekli
aylığının formülü de; bu iki kriterin çarpımından ibarettir. Mesela
çalışma hayatınız boyunca reel olarak ayda 2000 lira brüt kazancınız
var
bu kazancınızın aylık bağlama oranı ile çarpımı kadar
emekli
aylığınız olur. Son zamanlardaki bütün reform diye bize yutturulan
düzenlemelerde her iki kritere de baskı uygulanmıştır. Her sosyal
güvenlik reformu hem
emekli
aylıklarının hesaplanmasında hem de mevcut
emekli
aylıklarının düşürülmesinde etkili olmuştur. Özellikle aylık bağlama
oranı her reform ile indirilmiştir. Öte yandan geçmiş yıl
kazançlarının güncellenmesinde ülke büyüme oranı kullanımı da oransal
olarak çok düşmüş olup, ülke büyüdükçe hem mevcut
emekli
aylıkları
hem de ilerde
emekli
olacak olanların
aylıkları
da düşürülmektedir.
***AYLIK
BAĞLAMA ORANLARI ÇOK DÜŞÜRÜLDÜ
Emekli
aylığınızı hesaplarken çalışma döneminizi üçe ayıracaklar. Birincisi
31.12.1999 öncesi günleriniz, ikincisi 2000 ile 2008 arası günleriniz
üçüncüsü de 2008 ‘den sonraki günleriniz için ayrı ayrı
emekli
aylığı hesaplayacaklar. ABO’da bu üç dönemde farklıdır.
Mesela, 1999 ve öncesi dönem
için, gösterge tablosundan
emekli
olan bir SSK’lının ilk 5000 günü için aylık bağlama oranı Yüzde 60 ve
5000 günden sonraki her 240 gün için yüzde 1 arttırılırdı. 9000 günü
olanın ABO’su yüzde 76 olurdu.
Yaşar
Okuyan’ın Çalışma Bakanlığı döneminde (1999 yılında) yapılan
düzenlemelerle aylık bağlama oranı hesaplaması değiştirilmiştir. İlk
3600 gün için yüzde 35, sonraki 5400 günün her 360 günü için yüzde 2,
9000 günden sonraki her 360 gün için yüzde 1,5 oranı verilmiştir.
Mesela 9000 gün için bu oran yüzde 65’e düşürülmüştür.
Faruk
Çelik’in Çalışma Bakanlığı döneminde (2008 yılında) yapılan
düzenlemelerle aylık bağlama oranı hesaplaması bir daha
değiştirilmiştir. Her yıl (360 gün) için yüzde 2’dir. Buna göre de
9000 günü olana toplamda yüzde 50’dir.
AYLIK
BAĞLAMA ORANLARININ DÜŞÜRÜLMESİ SERÜVENİ |
Gün sayısı |
2000 yılı öncesinde |
Yaşar Okuyan
Reformu |
Faruk Çelik
Reformu |
5040 |
Yüzde 60 |
Yüzde 43 |
Yüzde 28 |
7200 |
Yüzde 69 |
Yüzde 55 |
Yüzde 40 |
9000 |
Yüzde 76 |
Yüzde 65 |
Yüzde 50 |
***Düşmeyi
siz ve işvereniniz engelleyebilir
Sizler prim ödedikçe,
çalıştıkça
emekli
aylıkları
düşmektedir. Düşüşü engellemenin
yolu
da var.
Bu da günlük kazanç rakamının tavan rakam olan 200 liraya
çıkarılmasıdır. Mesela işvereniniz sizi SGK’ya ayda 1600 lira
kazanıyor ve ayda 30 gün çalışıyor diye bildiriyorsa bu durumda ilerde
alacağınız aylık her ay 1,5 lira gibi
düşüyor.
Buna karşın yine aylık 1600 lira kazanç ile ayda 8 gün çalışıyor diye
bildirirse bu kere de her ay 5 lira gibi artar. İşverenin ödeyeceği
prim değişmez. Son bir püf noktası daha vereyim, 30 günden eksik
çalışmayı muhasebeci veya personel memuru kod 7 (puantajlı çalışma)
ile bildirirseniz, ayrıca cebinizden genel sağlık sigortası primi de
çıkmaz.
12.09.2012
Not: Bu yazı Ali TEZEL'in
sitesinden alınmıştır. Adresi:
http://www.alitezel.com