T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelir İdaresi Başkanlığı
Gelir Vergisi Sirküleri/85
Konusu |
:Bireysel emeklilik sistemi ve şahıs sigortalarına ödenen katkı
payı ve primlerin vergi matrahının tespitinde indirimi ve elde
edilen gelirlerin vergilendirilmesi |
Tarihi |
: 23/10/2012 |
Sayısı |
: GVK-85/2012-7/Bireysel Emeklilik Sistemi-4 |
1. Giriş
29/6/2012 tarihli ve 28338 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 13/6/2012
tarihli ve 6327 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi
Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanunla 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununda yapılan
değişiklikler nedeniyle, bireysel emeklilik sistemi ve şahıs
sigortalarına ilişkin ödenen katkı payı ve primlerin vergi matrahının
tespitinde indirim konusu yapılması ve elde edilen gelirlerin
vergilendirilmesine yönelik açıklamalar bu sirkülerin konusunu
oluşturmaktadır.
2. Yasal Düzenlemeler
6327 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun 22, 40, 63, 75, 86, 89, 94
üncü maddelerinde değişiklikler yapılmıştır. Anılan Kanunun 3, 6, 7 ve
9 uncu maddeleriyle Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklikler
29/8/2012 tarihinde yürürlüğe girmiş olup; 4, 5 ve 8 inci maddeleriyle
Gelir Vergisi Kanununda yapılan değişiklikler ise 1/1/2013 tarihinde
yürürlüğe girecektir.
3. Elde Edilen Gelirlerde İstisna Uygulaması
6327 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesinde yapılan
değişiklik sonucunda; Türkiye'de kain ve merkezi Türkiye'de bulunan
sigorta şirketlerince tek primli yıllık gelir sigortalarına ilişkin
yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden istisna edilmiştir.
Bu düzenlemeyle, bireysel emeklilik sisteminden emeklilik hakkı
kazananlara yapılan ödemeler, Türkiye'de kain ve merkezi Türkiye'de
bulunan diğer sigorta şirketlerinden on yıl süreyle prim ödeyenlere
yapılan ödemeler ile bireysel emeklilik sistemi veya şahıs
sigortalarından vefat, maluliyet ve tasfiye gibi zorunlu nedenlerle
ayrılanlara yapılan ödemelere ilişkin istisna uygulamasına ise
29/8/2012 tarihi itibarıyla son verilmiştir.
4. Menkul Sermaye İradının Tespiti
6327 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 75 inci
maddesinde yapılan değişiklikler uyarınca;
- Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta
ve emeklilik şirketleri tarafından;
a) On yıldan az süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlara ödenen
irat tutarları,
b) On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat,
maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara ödenen irat
tutarları,
- Bireysel emeklilik sisteminden;
a) On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre
içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı
(28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve
Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan
Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat
tutarı dahil.),
b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı
kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan
ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel
emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan
kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.),
c) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya
tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin
içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik
hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına
isabet eden irat tutarı dahil.),
menkul sermaye iradı olarak tanımlanmıştır. Anılan maddeye eklenen
fıkra hükmü gereği irat tutarı;
- Şahıs sigortaları kapsamında yapılan ödemelerde varsa fesih ve
iştira kesintisi indirilmeden önceki birikim tutarından, yatırıma
yönlendirilen tutar indirilerek,
- Bireysel emeklilik sistemi kapsamında yapılan ödemelerde ise hak
kazanılan Devlet katkısı ve getirileri dahil ödemeye konu toplam
birikim tutarından, (varsa ertelenmiş giriş aidatı indirilmeksizin)
ödenen katkı payları ve Devlet katkısının hak edilen kısmı indirilerek
hesaplanacaktır.
Bireysel emeklilik sisteminde katılımcılara emeklilik şirketleri
tarafından yönetim gider kesintisi iadesi, katkı payı ödemesi ve
benzeri şekilde gerçekleştirilen ve birikim tutarına dahil edilmesi
gereken bonus ödemeleri ile gecikme cezaları, katılımcı tarafından
ödenen katkı payı mahiyeti taşımadıklarından, bu tutarların irat
olarak kabul edilmesi gerekmektedir.
Dövize endeksli birikimli hayat sigortalarında, irat tutarının
hesaplanmasında anapara kur farkları irat tutarına dahil edilecek
olup, yatırıma yönlendirilen tutarın tespitinde yatırıma yönlendirme
tarihindeki kurun esas alınması gerekmektedir.
Diğer taraftan, bireysel emeklilik sistemindeki katılımcının bir
emeklilik şirketi nezdindeki bireysel emeklilik sözleşmesine ilişkin
birikimlerini diğer emeklilik şirketine veya aynı emeklilik şirketinde
diğer bir sözleşmeye aktarması halinde, birikimlerin devredildiği yeni
emeklilik şirketinden ayrılmaya veya birikimlerin devrolunduğu
sözleşmenin sona erdirilmesine bağlı olarak yapılan ödemelerde, her
bir emeklilik şirketi nezdindeki birikimler içinde yer alan katkı payı
ve irat tutarlarının ayrı ayrı hesap edilerek toplam katkı payı ve
irat tutarının hesaplanması gerekmektedir. Bir sigorta veya emeklilik
şirketi nezdindeki şahıs sigorta poliçelerinin bireysel emeklilik
sistemine aktarılması durumunda da irat tutarları aynı şekilde
hesaplanacaktır.
5. Gelir Vergisi Tevkifatı Uygulaması
6327 sayılı Kanunla değişik Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (15) ve (16) numaralı bent hükümleri uyarınca,
tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta
ve emeklilik şirketleri, birikimli şahıs sigortaları, emeklilik ve
sigorta şirketleri ise, bireysel emeklilik sözleşmeleri dolayısıyla
yaptıkları ödemelerde irat tutarları üzerinden gelir vergisi tevkifatı
yapmak durumundadır.
Bakanlar Kurulunun 12/1/2009 tarihli ve 2009/14592 sayılı
Kararnamesinin eki Kararda değişiklik yapan 6/9/2012 tarihli ve
2012/3571 sayılı Kararı uyarınca, 29/8/2012 tarihinden itibaren
yapılacak ödemeler için geçerli olmak üzere,
- Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta
ve emeklilik şirketleri tarafından;
a) On yıldan az süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlara ödenen
irat tutarları üzerinden %15,
b) On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat,
maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara ödenen irat
tutarları üzerinden %10,
- Bireysel emeklilik sisteminden;
a) On yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar ile bu süre
içinde kısmen ödeme alanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı
(28/3/2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve
Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan
Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat
tutarı dahil.) üzerinden %15 ,
b) On yıl süreyle katkı payı ödemiş olmakla birlikte emeklilik hakkı
kazanmadan ayrılanlar ile bu süre içinde kısmen ödeme alanlara yapılan
ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel
emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan
kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil.) üzerinden %10,
c) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya
tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin
içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik
hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına
isabet eden irat tutarı dahil.) üzerinden %5,"
oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.
6327 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesinin (1)
numaralı fıkrasında yapılan ve 29/8/2012 tarihi itibarıyla yürürlüğe
giren değişiklik uyarınca, tevkifata tabi irat tutarlarına herhangi
bir istisna uygulanması söz konusu değildir.
Katılımcı tarafından hak kazanılmaması nedeniyle Devlet katkılarının
ve bunlara isabet eden irat tutarlarının Hazine'ye geri ödenmesi
durumunda, söz konusu Devlet katkısı tutarlarına isabet eden irat
tutarları üzerinden tevkifat yapılmayacaktır.
5.1. Yıllık Gelir Sigortası Ödemelerinde ve Programlı Geri
Ödemelerde Tevkifat Uygulaması
Birikimli veya karma bir hayat sigortası ürününün prim ödeme dönemi
tamamlandıktan sonra hak sahibine toplu para ödemek yerine, oluşmuş
toplu para üzerinden düzenli gelir vermek üzere yapılan yıllık gelir (annuity)
ödemelerinde, Hazine Müsteşarlığı tarafından tasdiklenmiş "tarifeler"in
teknik esaslarına göre hesaplanan yıllık gelir ödemelerinin içerdiği
irat tutarı üzerinden tevkifat yapılacaktır. Yapılan yıllık gelir
ödemeleri içerisindeki irattan arta kalan kısım (yatırıma
yönlendirilen tutarın yıllık gelir ödemeleri içindeki kısmı), toplam
yatırıma yönlendirilen tutara ulaştıktan sonra müteakip yıllık gelir
ödemelerinin tamamı irat olarak dikkate alınacaktır.
Bireysel emeklilik sisteminde emeklilik hakkını elde eden
katılımcılara toplu para ödemek yerine oluşmuş toplu para üzerinden
düzenli gelir vermek üzere, Hazine Müsteşarlığı tarafından
tasdiklenmiş "emeklilik gelir planları" çerçevesinde, programlı geri
ödeme kapsamında yapılan ödemelerde de ödemelerin içerdiği irat tutarı
üzerinden tevkifat yapılacaktır.
6. Elde Edilen Gelirin Yıllık Beyanname ile Beyanı
6327 sayılı Kanunla değişik Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı maddesinin
birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (a) alt bendinde yer alan
hükme göre, bireysel emeklilik sistemi ve şahıs sigortalarından elde
edilen ve tevkifata tabi tutulan iratların tutarı ne olursa olsun
yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.
7. İşverenler Tarafından Ücretliler Adına Bireysel Emeklilik
Sistemine Ödenen Katkı Paylarının Ticari Kazancın Tespitinde İndirimi
6327 sayılı Kanunun 4 üncü maddesiyle değişik Gelir Vergisi Kanununun
40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendinde yer alan
hüküm, işverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik
sistemine ödenen katkı paylarının, ücretle
ilişkilendirilmeksizin, ticari kazancın tespitinde gider
olarak indirilmesine imkan tanımaktadır.
Bu kapsamda indirim konusu yapılabilecek tutarın toplamı, ödemenin
yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari
ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır. Gerek işverenler tarafından
bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, gerekse Gelir
Vergisi Kanununun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı
bendi kapsamında indirim konusu yapılacak şahıs sigortaları prim
ödemelerinin toplam tutarı, ödemenin yapıldığı ayda elde edilen
ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını da
aşamayacaktır.
Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (9)
numaralı bendi kapsamında yapılacak indirim, işverenler tarafından
hizmet erbabına yönelik olarak sadece bireysel emeklilik sistemine
ödenen katkı paylarını içermekte olup, şahıs sigorta primlerini
içermemektedir.
İşverenlerce ödenen şahıs sigorta primleri, işle ilgili olarak ticari
kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret
kapsamında olduğundan, Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin (1)
numaralı bendi çerçevesinde genel gider olarak her hangi bir tutar ve
oran sınırlaması olmaksızın indirim konusu yapılabilecektir.
Hem işveren tarafından bireysel emeklilik sistemine katkı payı
ödenmesi hem de ücretli tarafından şahıs sigortalarına prim ödemesinin
bulunması ve bunların toplam tutarının yukarıda belirtilen sınırı
aşması halinde, indirimin öncelikli olarak ücret matrahının tespitinde
mi yoksa ticari kazancın tespitinde mi yapılacağı konusu taraflarca,
mükerrer indirime izin verilmeksizin, serbestçe belirlenebilecektir.
Örnek: Ücretlinin
Kasım 2013 döneminde şahıs sigortalarına yaptığı prim ödemelerinin
tutarı 200 TL'dir. Bu tutara ilave olarak ücretli tarafından 150 TL,
işveren tarafından 150 TL olmak üzere bireysel emeklilik sistemine
ödenen katkı payı tutarı 300 TL'dir.
Ücretli tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payı
tutarı olan 150 TL hiçbir surette vergiye tabi ücret matrahından
indirilemeyecektir.
Bu verilere göre;
Aylık Brüt Ücret |
2.000 TL |
Şahıs Sigortalarına Yapılan Prim Ödemesi (ücretli) |
200 TL |
Bireysel Emeklilik Sistemi Katkı Payı Ödemesi (işveren) |
150 TL |
Önceki Dönemlerde (Ocak-Ekim/2013) İndirim Konusu Yapılmış Toplam
Tutar (Varsayılan) |
600 TL |
Brüt Ücretin % 15'i |
300 TL |
İşverence ödenen katkı payı ile ücretli tarafından ödenen primlerin
toplam tutarı 350 TL olmasına rağmen brüt ücretin %15'inin 300 TL
olması nedeniyle, işçi ve işveren tarafından toplam indirilecek katkı
payı tutarı 300 TL olacaktır.
İndirimde ücret matrahının tespitine öncelik verilmesi durumunda,
ücretli tarafından ödenen prim tutarı 200 TL Gelir Vergisi Kanununun
63/3 üncü maddesi uyarınca, ücretin safi tutarının tespitinde indirim
konusu yapılacaktır. Aynı dönemde işveren tarafından ödenen katkı payı
tutarının ise sadece 100 TL'lik kısmı ücretle ilişkilendirilmeksizin
ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilecektir. İşveren
tarafından ödenen ancak Gelir Vergisi Kanununun 40/9 uncu maddesi
uyarınca indirilemeyen 50 TL ise ücret olarak stopaj yoluyla
vergilendirilmek suretiyle ticari kazancın tespitinde dikkate
alınabilecektir. Asgari ücretin yıllık tutarı ayrıca dikkate
alınacaktır.
Katkı paylarının ticari kazancın tespitinde dikkate alınabilmesi için;
bireysel emeklilik şirketlerinin 4632 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde
yer alan hüküm uyarınca emeklilik branşında ruhsat almış şirketlerden
olması gerekmektedir.
8. Ödenen Katkı Payı ve Primlerin Vergi Matrahının Tespitinde
İndirim Konusu Yapılması
8.1. Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Paylarının
Ücret Matrahından ve Yıllık Beyannameyle Beyan Edilecek Gelirlerden
İndirimi
6327 sayılı Kanunun 5 ve 8 inci maddeleriyle Gelir Vergisi Kanununun
63 ve 89 uncu maddelerinde yapılan değişiklikler uyarınca, 1/1/2013
tarihinden itibaren, ücretliler için vergiye tabi ücret matrahının;
yıllık beyanname veren mükellefler için vergi matrahlarının tespitinde
bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları indirim konusu
yapılamayacaktır.
Söz konusu hükümler 1/1/2013 tarihinde yürürlüğe gireceğinden, anılan
tarihten önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak ücretliler
tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları 3 sıra
no.lu Gelir Vergisi Sirkülerinde yapılan açıklamalara göre sadece
ilgili vergilendirme dönemi itibarıyla vergiye tabi ücret matrahının
tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Yıllık beyanname veren
mükellefler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı
payları ise anılan Sirkülerde yapılan açıklamalara göre 2012 takvim
yılına ilişkin olarak verilen yıllık beyannamede gelir vergisi
matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
8.2. Ödenen Şahıs Sigorta Primlerinin Ücret Matrahının
Tespitinde İndirimi
6327 sayılı Kanunun 5 inci maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 63 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde yapılan değişiklik
uyarınca, 1/1/2013 tarihinden itibaren, vergiye tabi ücret matrahının
tespitinde, bireysel emeklilik dışında kalan şahıs sigortaları için
ödenen primlerin elde edilen ücretin % 15'ine kadar olan kısmı ücret
matrahının tespitinde indirilebilecektir.
Vergiye tabi ücret matrahının tespitinde dikkate alınacak sigorta
primleri; sigortanın Türkiye'de kâin ve merkezi Türkiye'de bulunan bir
emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla;
- Ücretlinin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin
alındığı hayat sigortası poliçeleri için hizmet erbabı tarafından
ödenen primlerin %50'si ile
- Ölüm, kaza, sağlık, hastalık, sakatlık, işsizlik, analık, doğum ve
tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için hizmet erbabı tarafından
ödenen primlerden
müteşekkildir.
İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, ödendiği ayda elde edilen
ücretin %15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını
aşamayacaktır. Yıl içinde asgari ücret tutarında meydana gelebilecek
değişiklikler, indirim yapılacak tutarların hesabında dikkate
alınacaktır.
İndirim konusu yapılacak prim tutarının tespitinde esas alınacak
ücret, işveren tarafından çalışana hizmeti karşılığında ödenen aylık
(maaş), prim, ikramiye, sosyal yardımlar ve zamlar gibi vergiye tabi
sürekli nitelikteki ödemelerin brüt tutarlarının toplamı olacaktır.
Gider karşılığı olarak ödenen tutarlar (yapılan gerçek bir giderin
karşılığı olsun olmasın) dikkate alınmayacaktır.
Şahıs sigorta primlerinin vergi matrahının tespitinde indirim konusu
yapılabilmesi için; şahıs sigorta şirketlerinin Türkiye'de yerleşik ve
merkezinin Türkiye'de olması gerekmektedir.
Örnek: Öteden
beri şahıs sigorta primi ödeyen ve Kasım 2013 döneminde bireysel
emeklilik sistemine katılan bir ücretlinin ödediği katkı payı ve şahıs
sigorta prim tutarlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
Aylık Brüt Ücret |
5.000 TL |
Bireysel Emeklilik Sistemi Katkı Payı Ödemesi |
300 TL |
Şahıs Sigorta Primi Ödemesi |
400 TL |
Eş Adına Şahıs Sigorta Primi Ödemesi |
400 TL |
Önceki Dönemlerde (Ocak-Ekim/2013) İndirim Konusu Yapılmış Toplam
Tutar |
2.500 TL |
Brüt Ücretin %15'i |
750 TL |
Eşin ücret geliri veya yıllık beyanname ile beyanı gereken başkaca bir
geliri bulunmamaktadır.
Bu bilgilere göre, bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payı
vergiye tabi ücret matrahından indirilemeyecektir.
Ücretlinin, şahıs sigortaları için ödediği toplam 800 TL'nin 750
TL'lik kısmı (brüt ücretinin %15'i) gelir vergisi matrahının
hesaplanmasında indirim konusu yapılabilecektir. Ücretlinin Kasım
ayına kadar indirim konusu yaptığı tutar ile Kasım ayında indirim
konusu yapabileceği tutarın toplamı asgari ücretin yıllık tutarından
düşük olduğunun varsayılması halinde, asgari ücret tutarı ile ilgili
sınırlamanın Kasım ayında yapılabilecek indirim tutarına bir etkisi
olmayacaktır.
8.3. Ödenen Şahıs Sigorta Primlerinin Yıllık Beyanname ile
Beyan Edilecek Gelirlerden İndirimi
6327 sayılı Kanunun 8 inci maddesiyle Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu
maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yapılan değişiklik
uyarınca, 1/1/2013 tarihinden itibaren, elde edilen gelirler için
verilecek yıllık gelir vergisi beyannamelerinde, bireysel emeklilik
dışında kalan şahıs sigortaları için ödenen primlerin beyan edilen
gelirin % 15'ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde indirim konusu
yapılabilecektir. Beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi
beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden
önceki tutar esas alınacaktır. Bireysel emeklilik sistemine ödenen
katkı payları hiçbir surette indirim konusu yapılmayacaktır.
Yıllık beyannamede matrahın tespitinde dikkate alınacak sigorta
primleri;
- Mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait birikim priminin
alındığı hayat sigortalarına ödenen primlerin %50'si ile
- Ölüm, kaza, hastalık, sağlık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi
şahıs sigorta primlerinden
müteşekkildir.
İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin
%15'ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır.
Bu sınırlamaların tespitinde;
- İşverenler tarafından ücretliler adına bireysel emeklilik sistemine
ödenen katkı payları ile
- Gelir Vergisi Kanununun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3)
numaralı bendi ve 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı
bendi kapsamında indirim konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam
tutarı
birlikte dikkate alınacaktır.
Şahıs sigorta primlerinin matrahın tespitinde indirim konusu
yapılabilmesi için; sigortanın Türkiye'de yerleşik ve merkezinin
Türkiye'de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde
akdedilmiş ve prim tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş
olması gerekmektedir.
Mükelleflerce ödenen primlerin yıllık beyanname ile beyan edilen
gelirden indirebilmesi için, bu primlerin ücretin safi tutarının
tespitinde ayrıca indirilmemiş olması gerekmektedir.
Mükellefin eş ve çocuklarının ayrı beyanname vermeleri halinde, eş ve
çocuklar adına ödenen prim ve katkı payları öncelikle kendi
gelirlerinden indirilecektir.
Örnek: 2013
yılında ticari faaliyeti 40.000 TL kâr ve serbest meslek faaliyeti
10.000 TL zararla sonuçlanan bir mükellefin 2013 yılında ödediği katkı
payı ve prim tutarlarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir.
Beyan Edilen Gelir |
30.000 TL |
Bireysel Emeklilik Sistemi Katkı Payı Ödemesi |
1.000 TL |
Şahıs Sigorta Primi Ödemesi |
400 TL |
Küçük Çocuklar Adına Şahıs Sigorta Primi Ödemesi |
2.500 TL |
Beyan Edilen Gelirin %15'i |
4.500 TL |
Mükellefin bireysel emeklilik sistemine ödediği 1.000 TL katkı payı
tutarı hiçbir surette yıllık beyannamede vergi matrahının tespitinde
indirilemeyecektir.
Şahıs sigorta primleri için ödenen tutarlar ise beyan edilen gelirin %
15'i sınırı dahilinde kaldığından indirim konusu yapılabilecektir.
Asgari ücretin yıllık tutarı ayrıca dikkate alınacaktır.
9. Anapara Tutarları Üzerinden Yapılmış Olan Kesintilerin Red
ve İade İşlemleri
6327 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi uyarınca yapılacak red ve
iade işlemlerine ilişkin olarak 04/07/2012 tarihli ve GVK-83/2012-5/Bireysel
Emeklilik Sistemi-3 nolu sirkülerde açıklamalar yapılmış olup söz
konusu iade işlemleri için, sigorta/emeklilik şirketleri tarafından
ilgili vergi dairelerine yazılı ve elektronik ortamda bireysel
emeklilik ve şahıs sigortası sisteminden ayrılanlara ilişkin bilgiler
gönderileceğinden, bu Sirkülerin yayımı tarihinden sonra katılımcı ve
sigortalılar tarafından yapılacak red ve iade başvurularında ayrıca
ilgili sigorta/emeklilik şirketi tarafından tanzim edilen hayat
sigortası/bireysel emeklilik poliçesinin bir örneğinin ibraz
edilmesine gerek bulunmamaktadır. Diğer yandan, hayat
sigortası/bireysel emeklilik poliçesini içermeyen başvuruların ise, bu
Sirkülerin yayımı tarihi itibarıyla eksiksiz olduğu kabul edilerek
işlem tesis edilecektir.
10. Diğer Hususlar
- "Çocuk" veya "küçük çocuk" tabiri, mükellefle birlikte oturan veya
mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile
ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar
dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları,
"eş" tabiri ise, aralarında yasal evlilik bağı bulunan kişileri ifade
eder.
- Döner sermayeden alınan ek ödemeler ile maaş ödemelerinin tek
işverenden alınan ücret olarak değerlendirildiği durumlarda, Gelir
Vergisi Kanununun 63 üncü maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı
bendinin uygulamasında ek ödemeler de indirim matrahının tespitinde
dikkate alınır.
- Konut, taşıt ve tüketici gibi kredilerin kullanımı sırasında bu
kredilere bağlı olarak ilgili bankalarca yapılan hayat sigortası
poliçelerine ilişkin ödenen primler, Gelir Vergisi Kanununun 63 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinin uygulamasında
indirim olarak dikkate alınabilecektir.
- 3 ve 59 sıra no.lu Gelir Vergisi Sirkülerinin bu sirkülere aykırı
hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.
Duyurulur.
|
Mehmet KİLCİ
Gelir İdaresi Başkanı |