Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi
Başkanlığı)’ndan:
GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ
(SERİ NO: 290)
31/12/1960
tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47,
48, mükerrer 80, 82, 86 ve 103 üncü maddelerinde yer alan ve
yeniden değerleme oranında artırılan maktu had ve tutarlar ile
1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilen bir kısım menkul
kıymetlerden 2015 takvim yılında elde edilen menkul sermaye
iradının beyanında dikkate alınacak indirim oranı uygulamasına
ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturur.
1. Yeniden değerleme oranında
artırılan had ve tutarlar
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer
123 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun 21, 23/8, 31, 47,
48, mükerrer 80, 82 ve 86 ncı maddelerinde yer alan maktu had ve
tutarların, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak
4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi
Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme
oranında artırılmak suretiyle uygulanacağı, bu şekilde
hesaplanan maktu had ve tutarların %5’ini aşmayan kesirlerinin
dikkate alınmayacağı, Bakanlar Kurulunun, bu surette tespit
edilen had ve tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye
yetkili olduğu hükmü yer almaktadır. Aynı maddenin üçüncü
fıkrasında da 103 üncü maddede yer alan vergi tarifesinin gelir
dilimi tutarları hakkında da yukarıdaki hükmün uygulanacağı
öngörülmüştür.
Bu hüküm göz önüne alınarak Gelir
Vergisi Kanununun 21, 23/8, 31, 47, 48, mükerrer 80, 82, 86 ve
103 üncü maddelerinde yer alıp, 2015 yılında uygulanan had ve
tutarların 10/11/2015 tarihli ve
29528 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği (Sıra No: 457) ile 2015 yılı için %5,58 (beş virgül elli
sekiz) olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında
arttırılması suretiyle belirlenen ve 2016 takvim yılında
uygulanacak olan had ve tutarlar aşağıdaki şekilde tespit
edilmiştir.
1.1. Gayrimenkul sermaye
iratlarında uygulanan istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 21 inci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan mesken kira gelirleri
için uygulanan istisna tutarı, 2016 takvim yılında elde edilen
kira gelirleri için 3.800 TL olarak tespit edilmiştir.
1.2. Hizmet erbabına işyeri veya
işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde yemek verilmek
suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinde yer alan,
işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan
yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan
menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 2016 takvim yılında
uygulanmak üzere 13.70 TL olarak tespit edilmiştir.
1.3. Engellilik indirimi tutarları
Gelir Vergisi Kanununun 31 inci
maddesinin ikinci fıkrasında yer alan engellilik indirimi
tutarları, 2016 takvim yılında uygulanmak üzere; birinci derece
engelliler için 900 TL, ikinci derece engelliler için 460 TL,
üçüncü derece engelliler için 210 TL olarak tespit edilmiştir.
1.4. Basit usule tabi olmanın genel
şartlarından olan işyeri kira bedeline ilişkin tutar
Gelir Vergisi Kanununun 47 nci
maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde yer alan
yıllık kira bedeli toplamı, 2016 takvim yılında uygulanmak üzere
büyükşehir belediye sınırları içinde 6.300 TL, diğer yerlerde
4.200 TL olarak tespit edilmiştir.
1.5. Basit usule tabi olmanın özel
şartlarını belirleyen hadler
Gelir Vergisi Kanununun 48 inci
maddesinin birinci fıkrasında yer alan hadler, 2016 takvim
yılında uygulanmak üzere;
- 1 numaralı bent için 88.000 TL
ve 126.000 TL,
- 2 numaralı bent için 42.000 TL,
- 3 numaralı bent için 88.000 TL,
olarak
tespit edilmiştir.
1.6. Değer artışı kazançlarına
ilişkin istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 80
inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan değer artışı
kazançlarına ilişkin istisna tutarı, 2016 takvim yılı
gelirlerine uygulanmak üzere 11.000 TL olarak tespit edilmiştir.
1.7. Arızi kazançlara ilişkin
istisna tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 82 nci
maddesinin ikinci fıkrasında yer alan arızi kazançlara ilişkin
istisna tutarı, 2016 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere
24.000 TL olarak tespit edilmiştir.
1.8. Tevkifata ve istisnaya konu
olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin
beyanname verme sınırı
Gelir Vergisi Kanununun 86 ncı
maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (d) alt
bendinde yer alan tevkifata ve istisnaya konu olmayan menkul ve
gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin beyanname verme sınırı,
2016 takvim yılı gelirlerine uygulanmak üzere 1.580 TL olarak
tespit edilmiştir.
1.9. Gelir vergisine tabi
gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife
Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü
maddesinin birinci fıkrasında yer alan gelir vergisine tabi
gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2016 takvim
yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere
aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.
12.600 TL'ye kadar
% 15
30.000 TL'nin 12.600 TL'si için
1.890 TL,
fazlası % 20
69.000 TL'nin 30.000 TL'si için
5.370 TL, (ücret gelirlerinde
110.000 TL'nin 30.000 TL'si için
5.370 TL), fazlası
% 27
69.000 TL'den fazlasının 69.000
TL'si için 15.900 TL, (ücret
gelirlerinde
110.000 TL'den fazlasının 110.000 TL'si için
26.970 TL),
fazlası
% 35
2. Basit usulde vergilendirmeyle
ilgili hususlar
2.1. Kar hadleri emsallerine göre
düşük olarak tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler
Milli piyango bileti, akaryakıt,
şeker ve bunlar gibi kar hadleri emsallerine göre düşük olarak
tespit edilmiş bulunan emtia için özel hadler belirleme yetkisi
Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesi ile Maliye Bakanlığına
verilmiştir. Bu yetki kullanılarak 2015 yılı için
30/12/2014 tarihli ve 29221 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:
287) ile belirlenen tutarlar yeniden artırılmıştır.
Buna göre, anılan maddelerin
ticaretini yapanların, 2016 takvim yılında da basit usulden
yararlanabilmeleri için; alış, satış veya hasılatlarının
31/12/2015 tarihi itibariyle aşağıda
belirtilen hadleri aşmaması gerekmektedir.
Emtianın
Cinsi |
Büyükşehir
Belediye Sınırları
Dışında Kalan Yerlerde |
Büyükşehir
Belediye Sınırları
İçinde Kalan Yerlerde |
Yıllık Alım
Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış
Ölçüsü (TL) |
Yıllık Alım
Ölçüsü (TL) |
Yıllık Satış
Ölçüsü (TL) |
Değerli
Kağıt |
137.000 |
158.000 |
179.000 |
200.000 |
Şeker – Çay |
110.000 |
137.000 |
126.000 |
168.000 |
Milli Piy.
Bileti, Hemen
Kazan, Süper
Toto vb. |
110.000 |
137.000 |
126.000 |
168.000 |
İçki (Bira ve
Şarap Hariç) - İspirto– Sigara–Tütün |
110.000 |
137.000 |
126.000 |
168.000 |
Akaryakıt ( LPG
hariç ) |
158.000 |
168.000 |
200.000 |
230.000 |
Belirtilen bu malların alım satımı
ile uğraşanlar hakkında, basit usulün özel şartları bakımından
yukarıdaki hadler dikkate alınmak suretiyle,
2/5/1982 tarihli ve 17682 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 136)’ndeki
hesaplamalar doğrultusunda işlem yapılacaktır.
2.2. Basit usule tabi mükelleflerde
gün sonunda toplu belge düzenleme uygulaması
Basit usulde vergilendirilen
mükelleflerle ilgili 6/12/1998
tarihli ve 23545 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gelir Vergisi
Genel Tebliği (Seri No: 215) ile getirilen, belge vermedikleri
günlük hasılatları için gün sonunda tek bir fatura
düzenlenmesine ilişkin uygulamanın, 31/12/2016 tarihine kadar
devam etmesi Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin
Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygun görülmüştür.
3. 2015 takvim yılında elde edilen
bir kısım menkul sermaye iradının beyanında dikkate alınacak
indirim oranı uygulaması
Gelir Vergisi Kanununun 76 ncı
maddesinin 5281 sayılı Kanunun 44 üncü maddesiyle yürürlükten
kaldırılan ikinci fıkrasında, Gelir Vergisi Kanununun 75 inci
maddesinin ikinci fıkrasının (5), (6), (7), (12) ve (14)
numaralı bentlerinde yer alan menkul sermaye iratlarına (döviz
cinsinden açılan hesaplara ödenen faiz ve kâr payları, dövize,
altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz
cinsinden ihraç edilen menkul kıymetlerden elde edilenler hariç)
fıkrada belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle
bulunacak kısmın, bu iratların beyanı sırasında indirim olarak
dikkate alınacağı belirtilmişti.
Gelir Vergisi Kanununun indirim
oranı uygulamasına yönelik 76 ncı maddesinin ikinci fıkrası
1/1/2006 tarihinden itibaren elde
edilen gelirlere uygulanmak üzere 5281 sayılı Kanunla
yürürlükten kaldırılmakla birlikte, anılan Kanunun geçici 67 nci
maddesinin dokuzuncu fıkrası hükmü gereğince 1/1/2006 tarihinden
önce ihraç edilen her nevi tahvil ve Hazine bonolarından elde
edilen gelirlerin vergilendirilmesinde 31/12/2005 tarihinde
yürürlükte olan hükümler esas alınacağından, indirim oranı
uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların
yapılmasında yarar görülmüştür.
İndirim oranı; Vergi Usul Kanununa
göre o yıl için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranının,
aynı dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu ihalelerinde oluşan
bileşik ortalama faiz oranına bölünmesi suretiyle tespit
edilmektedir.
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre
2015 yılı için tespit edilmiş olan yeniden değerleme oranı
%5,58'dir. Bu dönemde Devlet tahvili ve Hazine bonosu
ihalelerinde oluşan bileşik ortalama faiz oranı ise %9,24'tür.
Buna göre, 2015 yılında elde edilen
bir kısım menkul sermaye iradının beyanında uygulanacak indirim
oranı (%5,58/%9,24 =) %60,39 olmaktadır.
Bu kapsamda, 2015 takvim yılında
elde edilen menkul sermaye iratlarından,
1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan ve Gelir
Vergisi Kanununun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının (5)
numaralı bendinde sayılan her nevi tahvil ve Hazine bonosu
faizleri ile Toplu Konut İdaresi ve Özelleştirme İdaresince
çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler indirim oranı
uygulanmak suretiyle beyan edilecektir.
Dövize, altına veya başka bir
değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden ihraç
edilen menkul kıymetlerden elde edilen menkul sermaye
iratlarının beyanında indirim oranı uygulanmayacaktır.
Ayrıca, ticari işletmelere
dahil kazanç ve iratlar için indirim
oranı uygulanması söz konusu değildir.
Diğer taraftan, geçici 67 nci
maddenin dördüncü fıkrası uyarınca, 75 inci maddenin ikinci
fıkrasının (7), (12) ve (14) numaralı bentlerinde yazılı menkul
sermaye iratlarından 1/1/2006
tarihinden itibaren ödemeyi yapanlarca vergi tevkifatı
yapılmakta olup, bu gelirlerin beyanı ve bu gelirlere indirim
oranı uygulanması söz konusu değildir.
Tebliğ olunur.
|